Son dönemlerde Afganistan'daki kadın hakları ihlalleri sıklıkla gündeme gelirken, Taliban yönetimi kadın yazarların kitaplarını yasaklama kararı alarak, cinsiyet eşitliği mücadelesine büyük bir darbe indirdi. Bu yasak, sadece yazarları değil, aynı zamanda kadınların edebiyat dünyasındaki varlıklarını da kısıtlayarak, toplumun düşünsel gelişimini etkileyen önemli bir gelişmedir. Elimizde bulunan kaynaklar, Taliban'ın bu yasak kararını nasıl ve hangi gerekçelerle aldığını, kadın yazarların yaşadığı zorlukları ve bu durumun getirdiği sonuçları daha derinlemesine incelememize olanak tanımaktadır.
Taliban, 2021 yılında Afganistan'da güç yeniden ele geçirdikten sonra, kadınların eğitimi, işe alımı ve sanatsal faaliyetleri üzerindeki kısıtlamalarını giderek artırdı. Kadın yazarların kitaplarını yasaklamak, bu kısıtlamalar zincirinin son halkası olarak karşımıza çıkıyor. Taliban, geleneksel aile değerlerini teşvik etmek ve kadınları toplumda “yetersiz” bir konuma itmek amacıyla, kadın yazarların eserlerini hedef alıyor. Bu durum, sadece bir kültürel yasak olmanın ötesinde, kadınların düşünsel özgürlüğünün ve ifadesinin engellenmesi anlamına geliyor. Oysaki, edebiyat, bir toplumu aydınlatmanın ve düşünsel duruşunu sergilemenin en önemli araçlarından biri olarak kabul edilir.
Bu yasaklar, Afgan kadın yazarları arasında derin bir üzüntü ve hayal kırıklığı yarattı. Kendilerini ifade etme ve yazma özgürlüğü için yıllardır mücadele eden kadınlar, şimdi seslerini en çok duyurdukları alan olan edebiyat dünyasından da dışlanmakla karşı karşıya. Birçok kadın yazar, yasakların kendilerini asıl derin yaralar açtığını ve bu durumun, genç nesillere örnek olma fırsatını ellerinden aldığını dile getiriyor. Bu yasaklara karşı çıkan kadınlar, uluslararası toplumu bu konuda harekete geçmeye çağırıyor. Onlar, sadece kendi hayalleri için değil, aynı zamanda gelecek nesillerin de hayalleri için savaşmaya kararlılar.
Afganistan'daki bu duruma dikkat çekmek isteyen birçok edebiyat derneği ve sivil toplum kuruluşu, kadın yazarların eserlerinin yasaklanmasını protesto etmeye başlamış durumda. Sosyal medya platformları üzerinden kampanyalar başlatarak, dünya genelinde bu yasağı kınayan birer ses haline geliyorlar. Kadınların sesini duyurmanın, sadece Afganistan için değil, tüm dünya için önemli olduğu mesajı tüm platformlardan yükseliyor.
Sonuç olarak, Taliban'ın kadın yazarların kitaplarını yasaklaması, sadece Afgan kadınlarının değil, tüm kadınların edebiyat alanındaki varlığını zayıflatmayı amaçlayan bir strateji olarak değerlendirilmelidir. Yazma özgürlüğünün kısıtlanması, bireylerin düşünsel gelişimini etkilediği gibi, aynı zamanda toplumların ilerlemesini de engeller. Kadın yazarların ve sanatçıların sesinin kısıldığı bir dünyada, yaratıcı düşüncenin ve sanatsal üretimlerin körelmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle, uluslararası toplumun bu duruma kayıtsız kalmaması ve Afgan kadınlarının yanlarında olduğunu belirtmesi, bu ihtiras dolu mücadelede büyük bir önem taşımaktadır.
Üstelik, dünya genelinde kadın yazarların eserleri, edebi kimliğin şekillendiği önemli bir kaynak olarak kabul ediliyor. Kadın yazarların cinsiyet, kimlik ve gelenekler üzerine yazdıkları eserler, toplumların sosyal yapısını ve kültürel aktarımlarını derinlemesine etkileyebilmektedir. Taliban’ın izlediği politikalarla, bu eserlerin yasaklanması, insanlık tarihinin en karanlık dönemlerinden birine geri dönüşü simgeliyor. Edebiyatın önyargılardan arınmış bir şekilde, herkes tarafından yaşam bulabildiği bir ortamın tesis edilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, Taliban’ın kadınların edebi seslerini susturma çabası; sadece kültür ve sanat alanındaki bir darbe değil, aynı zamanda insan hakları ihlali ve toplumsal adalet mücadelesi bakımından da bir gerileme olarak değerlendirilmelidir. Bu tür yasakların sona ermesi ve kadınların düşünsel özgürlüklerini elde etmeleri için toplumsal bilinç ve dayanışmanın ön planda olması büyük bir gereklilik halini almıştır. Yaratıcılığın, ifadenin ve tartışmanın susturulmasına karşı durmak; sadece Afgan kadınları değil, tüm dünyadaki kadınlar için hayati bir mücadeledir.
